စာကြည့်တိုက်မှူးစာရေးဆရာ စာစုစာရင်း
မြန်မာနိုင်ငံစာကြည့်တိုက်အသင်း ဖေ့စ်ဘုတ်စာမျက်နှာတွင် စာကြည့်တိုက်မှူးမှတ်စုများ ( Librarians’ Note) ကို ဖော်ပြပေးခြင်းမှာ အလွန်ကောင်းမွန်သည့် စာကြည့်တိုက်ဆိုင်ရာ လှုပ်ရှားမှုတစ်ရပ်ဖြစ်ပါသည်။ ဆရာကြီးဦးသော်ကောင်းက ကနဦးရေးသားပေးခဲ့ပြီး၊ ဆက်လက် ရေးသားပေးခဲ့ကြသည့် စာကြည့်တိုက်မှူးကြီးများ၏ မှတ်စုများတွင် ၂၁ ရာစု နည်းပညာခေတ်၌ ပြောင်းလဲလာသည့် စာကြည့်တိုက်ပညာရပ်များအကြောင်းကို ပြည့်စုံစွာ ဖော်ပြပေးခဲ့ကြပြီးဖြစ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် မိမိအနေဖြင့် စာကြည့်တိုက်ပညာသင်ကြားသူတိုင်း ပြုစုရသည့် စာစုစာရင်းအကြောင်းရေးသားလိုပါသည်။ဤနေရာတွင် စာစုစာရင်းပြုစုနည်း ရေးသားမည်မဟုတ်ပါ။ စာကြည့်တိုက်မှူးတာဝန် ထမ်းဆောင်ရုံသာမက၊ သုတ – ရသစာပေများကိုလည်း ရေးသားကြသည့် စာကြည့်တိုက်မှူးများ၏ စာစုများ တိမ်မြှုပ်မသွားဘဲ၊ တစ်နေရာတည်းတွင် တစ်စုတစ်စည်းတည်းရှာဖွေတွေ့ရှိနိုင်ရန် ရည်ရွယ်ပါသည်။
ပထမမျိုးဆက်စာကြည့်တိုက်မှူးကြီးများဖြစ်သော၊ ဆရာဦးခင်ဇော်( K) ၊ ဆရာဦးသိန်းဟန် (ဇော်ဂျီ)၊ ဆရာဦးသန်းထွန် ( တိုက်စိုး)၊ ဆရာဦးသော်ကောင်း ( သော်ကောင်း)၊ ဆရာဦးမောင်မောင် ( စိုးရှိန်)၊ ဆရာမဒေါ်ညွန့်မြင့် ( ဇမ္မူညွန့်)၊ ဆရာမဒေါ်ကျော့ကျော့ ( နန်းကြေးမုံ)၊ ဆရာမဒေါ်တင်အေးကြည်တို့မှစ၍ ဒုတိမျိုးဆက် စာကြည့်တိုက်မှူးများ၊ တတိယမျိုးဆက်၊ စတုတ္ထမျိုးဆက် စာကြည့်တိုက်မှူးများထိတိုင်၊ သုတ – ရသ စာပေရေးသားကြသည့် စာကြည့်တိုက်မှူးများရှိပါသည်။ အဆိုပါ စာရေးဆရာစာကြည့်တိုက်မှူးများအနက်၊ ဆရာဦးခင်ဇော်( K) ၊ ဆရာဦးသိန်းဟန် (ဇော်ဂျီ)၊ ဆရာဦးသန်းထွတ်( တိုက်စိုး)၊ ဆရာဦးသော်ကောင်း ( သော်ကောင်း) တို့ရေးသားသည့် စာများကား၊ စာစုစာရင်းအဖြစ် ပြုစုထားပြီးဖြစ်ပါသည်။ ဆရာဦးမောင်မောင် ( စိုးရှိန်)၊ ဆရာဦးမောင်မောင်သိုက် ( မောင်မောင်သိုက်)၊ ဆရာမဒေါ်ညွန့်မြင့် ( ဇမ္မူညွန့်)၊ ဆရာမဒေါ်ကျော့ကျော့ နှင့် ဒေါ်တင်အေးကြည်တို့ရေးသားခဲ့သည့် စာများအား စာစုစာရင်း မပြုစုရသေးပါ။ ဆရာဦးမောင်မောင်၊ ဦးမောင်မောင်သိုက်၊ ဆရာမဒေါ်ညွန့်မြင့်၊ ဒေါ်ကျော့ကျော့နှင့် ဒေါ်တင်အေးကြည်တို့၏ စာများမှာ၊ လွန်စွာမများပြားသဖြင့် တဦးချင်း စာစုစာရင်းပြုစုခြင်းထက်၊ နှစ်ယောက်တွဲ၊ သုံးယောက်တွဲ စာစုစာရင်းပြုစုသင့်ပါသည်။ ဥပမာ – သမိုင်းပညာရှင်များဖြစ်ကြသည့် ဒေါက်တာရီရီနှင့် ဒေါ်ကြန်ရေးသည့်စာများကို တွဲဖက်ပြုစုသကဲ့သို့ ပြုစုသင့်ပါသည်။
ထို့ပြင် အစဉ်တစိုက် စာမရေးသော်လည်း၊ ကြိုကြားရေးသားသည့် သူများရှိပါသည်။ ဥပမာ – ဆရာဦးသိန်းလွင် ( လွင်သိန်းဦး)၊ ဒေါ်မြတ်စန်းငြိမ်း(မြတ်စန်းငြိမ်း) တို့ဖြစ်ကြပါသည်။ ကြိုကြားရေးသားသူများ၏ စာများကို၊ စာရေးသူအမည် စာစုစာရင်းအနေဖြင့် မပြုစုဘဲ၊ စာအမည်စာစုစာရင်းအဖြစ် ပြုစုနိုင်ပါသည်။ ဒုတိယမျိုးဆက် စာကြည့်တိုက်မှူး စာရေးဆရာများအဖြစ် ဦးနိုင်မောင်တိုး( နိုင်မောင်တိုး)၊ ဦးမောင်မောင်ဦး( ဟိန်းလတ်)၊ ဦးမြင့်ကြိုင် ( အောင်မိုးဆောင်း၊ မြင့်ကြိုင် စသည့် ကလောင်ခွဲများစွာရှိသူ) ၊ ဒေါ်ခင်နှင်းဦး( ခင်နှင်းဦး)၊ ဒေါ်တင်ဝင်းရည်( တင်ဝင်းရည်)နှင့် ဒေါ်ခင်မူ(စိမ်းမူယာ) စသူတို့ကို တွေ့မြင်နိုင်ပါသည်။ ဦးမြင့်ကြိုင်ရေးသားသော စာတချို့ကို စာစုစာရင်း ပြုစုပြီးဖြစ်သော်လည်း၊ ဆက်လက် ပြုစုရန်ကျန်ရှိနေပါသည်။ ခင်နှင်းဦး စာစုစာရင်းပြုစုရန် ခွင့်တောင်းထား သူရှိသော် လည်း၊ ၂၀၂၀ ကိုဗစ်ရောဂါကြောင့် မပြုစုဖြစ်သေးပါ။ တတိယမျိုးဆက် စာကြည့်တိုက်မှူးများနှင့် စတုတ္ထမျိုးဆက် စာကြည့်တိုက်မှူး စာရေးဆရာများလည်း ဆက်လက်ပေါ်ထွက်လာပါသည်။ နန်းဧကရီရှင် ( ဒေါ်စိုးသူဇာကျော်)၊ ဦးကျော်မျိုးခိုင် ( ကျော်မျိုးခိုင်)၊ ဦးတိုးကိုကိုဝင်း ၊ ရှိုင်း ( ဒေါ်ဆုမြတ်နွယ်) စသဖြင့် စာရေးသားနေကြသူများရှိသဖြင့် စာကြည့်တိုက်မှူးစာရေးဆရာမျိုးဆက် ဆိတ်သုဉ်းခြင်း မရှိပါ။ အချိန်ကြာလာသည့်နှင့် အမျှ စာပေရေးသားမှုနည်းပါးသည့် စာကြည့်တိုက်မှူး စာရေးဆရာတို့၏ စာများ မတိမ်မြှုပ်သွားစေရန်၊ စာစုစာရင်း ပြုစုထားသင့်ကြောင်း အကြံပေးရေးသားအပ်ပါသည်။ စာရေးသားနေကြသည့် စာကြည့်တိုက်မှူးများ ကျန်ရစ်ပါက၊ သိရှိသူများက ဖြည့်စွက်အကြံပြုပေးကြပါရန် ပန်ကြားအပ်ပါသည်။